ตำลึง พืชไม้เลื้อยริมรั้วที่พบเห็นได้ทั่วไปในประเทศไทย ไม่ได้เป็นเพียงผักสวนครัวธรรมดาๆ แต่ยังอุดมไปด้วยคุณประโยชน์ทางโภชนาการและสรรพคุณทางยาที่น่าทึ่ง ทำให้มันเป็นที่นิยมนำมาประกอบอาหารหลากหลายเมนู ตั้งแต่แกงเลียง แกงจืด ไปจนถึงผัดต่างๆ อย่างไรก็ตาม แม้จะมีประโยชน์และโทษของตำลึง ตำลึงก็มีข้อควรระวังบางประการที่ควรรู้เช่นกัน
ประโยชน์และโทษของตำลึง ผักริมรั้วที่หลายคนมองข้าม
ประโยชน์ของตำลึง พืชสมุนไพรคู่ครัว
- วิตามินและแร่ธาตุสูง: ตำลึงเป็นแหล่งที่ดีของ วิตามินเอ ซึ่งสำคัญต่อสายตา ผิวพรรณ และภูมิคุ้มกัน รวมถึง วิตามินซี ที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ นอกจากนี้ยังมีแร่ธาตุสำคัญ เช่น แคลเซียม (บำรุงกระดูกและฟัน) ฟอสฟอรัส เหล็ก (ป้องกันภาวะโลหิตจาง) และ เบต้าแคโรทีน ซึ่งเป็นสารตั้งต้นของวิตามินเอ
- บำรุงสายตา: ด้วยปริมาณวิตามินเอและเบต้าแคโรทีนที่สูงมาก ตำลึงจึงมีส่วนช่วยในการบำรุงสายตา ป้องกันภาวะตาแห้ง ตาฟางในเวลากลางคืน และลดความเสี่ยงของการเกิดต้อกระจก
- สารต้านอนุมูลอิสระ: ตำลึงมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิดที่ช่วยปกป้องเซลล์ในร่างกายจากการถูกทำลายโดยอนุมูลอิสระ ซึ่งเป็นสาเหตุของความเสื่อมของเซลล์และโรคเรื้อรังต่างๆ
- ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด: งานวิจัยบางชิ้นชี้ให้เห็นว่าสารสกัดจากตำลึงอาจมีฤทธิ์ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ ทำให้มีประโยชน์สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน หรือผู้ที่ต้องการควบคุมระดับน้ำตาลในร่างกาย
- ช่วยระบบขับถ่าย: ตำลึงมีใยอาหารสูง ซึ่งช่วยเพิ่มกากใยในลำไส้ กระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้ขับถ่ายได้สะดวก ป้องกันอาการท้องผูก
- ลดไข้ ดับร้อน: ในตำราแพทย์แผนไทย ตำลึงมีรสเย็น มีสรรพคุณช่วยลดไข้ ดับพิษร้อน และบรรเทาอาการอักเสบต่างๆ
- บำรุงผิวพรรณ: วิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระในตำลึงมีส่วนช่วยบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่งสดใส ชะลอความเสื่อมของเซลล์ผิว
- แก้ไขปัญหาผิวหนัง: น้ำคั้นจากใบตำลึงสามารถนำมาทาแก้ผดผื่นคันได้
ข้อควรระวังและโทษของตำลึง
แม้จะมีประโยชน์มากมาย แต่ตำลึงก็มีข้อควรระวังและโทษที่อาจเกิดขึ้นได้ หากบริโภคไม่ถูกวิธี หรือในบางกลุ่มบุคคล
- อาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงมากเกินไป: แม้ว่าตำลึงจะมีประโยชน์ในการลดน้ำตาลในเลือด แต่ในผู้ป่วยเบาหวานที่รับประทานยาเบาหวานอยู่แล้ว การบริโภคตำลึงในปริมาณมากทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดต่ำลงมากเกินไป (ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ) ซึ่งเป็นอันตรายได้ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนบริโภค
- ผลต่อสตรีมีครรภ์: ยังไม่มีข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่เพียงพอที่จะยืนยันความปลอดภัยของการบริโภคตำลึงในปริมาณมากสำหรับสตรีมีครรภ์ ดังนั้น สตรีมีครรภ์ควรระมัดระวัง ในการบริโภค หรือปรึกษาแพทย์
- อาการแพ้: ในบางรายอาจมีอาการแพ้ตำลึงได้ เช่น ผื่นคัน หรืออาการผิดปกติอื่นๆ
- สารพิษจากยาฆ่าแมลง: หากเป็นตำลึงที่ไม่ได้ปลูกเองหรือซื้อจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ อาจมีการปนเปื้อนของยาฆ่าแมลง ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพอย่างยิ่ง ควรล้างทำความสะอาดให้ดีก่อนนำมาบริโภค
- ไม่ควรบริโภคส่วนอื่นๆ นอกจากใบอ่อนและยอดอ่อน: โดยทั่วไปเราจะบริโภคใบอ่อนและยอดอ่อนของตำลึงเป็นหลัก ส่วนอื่นๆ เช่น รากหรือผลแก่ อาจมีสารบางชนิดที่ไม่เหมาะสมกับการบริโภค
ตำลึงถือเป็นพืชริมรั้วที่เปี่ยมด้วยคุณประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างแท้จริง การนำมาประกอบอาหารจึงเป็นวิธีที่ดีในการเพิ่มวิตามินและแร่ธาตุให้กับร่างกาย อย่างไรก็ตาม การบริโภคอย่างพอประมาณ และระมัดระวังในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน สตรีมีครรภ์ รวมถึงการเลือกซื้อตำลึงที่สะอาด ปลอดภัย จะช่วยให้คุณได้รับประโยชน์จากตำลึงได้อย่างเต็มที่โดยไม่ต้องกังวลถึงผลข้างเคียง shoujospain
